To wielodyscyplinarna dziedzina zajmująca się ochroną zdrowia pracujących przed niekorzystnym wpływem czynników szkodliwych dla zdrowia,występujących w środowisku pracy lub związanych ze sposobem jej wykonywania z uwzględnieniem wpływu szkodliwości środowiska komunalnego.
Medycyna pracy
Głównym celem medycyny pracy jest profilaktyka, czyli zapobieganie wystąpienia zaburzeń organizmu pracownika pod wpływem, niekorzystnego wpływu środowiska pracy. Aby cel ten był realizowany niezbędne są tzw. wstępne badanie profilaktyczne oceniające stan zdrowia przyszłego pracownika w kontekście potencjalnych warunków pracy oraz tzw. okresowe badania profilaktyczne, wykonywane co kilka lat, w zależności od zawodu i potencjalnych czynników szkodliwych występujących w środowisku pracy. Badanie profilaktyczne przeprowadzane jest pod kątem indywidualnych predyspozycji pracownika do pracy na wskazanym stanowisku pracy, z uwzględnieniem czynników szkodliwych i warunków uciążliwych panujących w środowisku pracy i mogących wpływać na stan zdrowia pracownika.
Każdy pracodawca ma obowiązek ustawowy (Ustawa, Kodeks Pracy) kierować pracowników na badania profilaktyczne z zakresu medycyny pracy. Dla pracownika badania te są bezpłatne – koszty w całości pokrywa pracodawca.
Rodzaj badań profilaktycznych medycyny pracy, dostępne w naszej placówce
- Badanie profilaktyczne wstępne, dla różnych zawodów i różnych czynników szkodliwych w środowisku pracy. Badanie przeprowadza się u nowych pracowników przed zatrudnieniem, lub przy zmianie stanowiska pracy, gdy zmieniają się parametry środowiska pracy.
- Badanie profilaktyczne okresowe, dla różnych zawodów i różnych czynników szkodliwych w środowisku pracy. Obowiązuje osoby już pracujące na danym stanowisku, przed upływem terminu ważności poprzedniego zaświadczenia.
- Badanie profilaktyczne kontrolne, dla różnych zawodów i różnych czynników szkodliwych w środowisku pracy. Dotyczy pracowników, którzy przebywali na zwolnieniu lekarskim dłuższym niż 30 dni.
W ramach medycyny pracy wykonujemy również:
- badania dla celów sanitarno – epidemiologicznych,
- badania kandydatów na kierowców,
- badania kandydatów do szkół ponadgimnazjalnych,
- badania kandydatów na studia wyższe,
- badania profilaktyczne studentów szkół wyższych,
- badania profilaktyczne kierowców.
Badania sanitarno – epidemiologiczne
Pracownicy, mający bezpośredni kontakt z żywnością oraz pracujący na stanowiskach związanych z ciągłym kontaktem z ludźmi, mają dodatkowy obowiązek wykonania tzw. badań sanitarno–epidemiologicznych i legitymowania się odpowiednim dokumentem wskazującym brak przeciwwskazań do wykonywania tego typu prac. Do 31 grudnia 2011 takim dokumentem potwierdzającym dopuszczalność do pracy w takich warunkach była tzw. Książeczka zdrowia do celów sanitarno-epidemiologicznych. Obecnie, wskutek zmiany przepisów takim dokumentem stało się Orzeczenie lekarskie do celów sanitarno-epidemiologicznych o braku przeciwwskazań do wykonywania tych prac. W okresie przejściowym książeczka zdrowia sanepidu jest równoważna z ww orzeczeniem, o ile nie utraciła swojej ważności. Niestety w przypadku jej utraty z powyższych przyczyn nie ma możliwości wydania duplikatu książeczki.
Niezbędne dokumenty konieczne do przeprowadzenia badań lekarskich z medycyny pracy
- Skierowanie na badanie profilaktyczne medycyny pracy, wystawione przez pracodawcę, z dokładnym opisem:
- rodzaju badań profilaktycznych, jakie mają być wykonane;
- stanowiska pracy i charakteru wykonywanej pracy;
- informacji o ewentualnych czynnikach szkodliwych wynikających ze specyfiki wykonywanego zawodu;
- Dowód tożsamości ze zdjęciem,
- Ewentualne, aktualne wyniki badań dodatkowych.
Przygotowanie do badań dodatkowych:
- Poziom glukozę we krwi: na badanie zgłaszamy się na czczo (optymalnie ok. 12 godz., min. 3 godz. przed posiłkiem, bez soków i napojów słodzonych, pijemy tylko wodę.
- Badanie EKG:
- Zaleca się 10 -15 min. odpoczynku przed badaniem,
- Bez kawy, mocnej herbaty i napojów energizujących w ciągu 3 godzin przed badaniem
- Bez papierosa w przeciągu 2 godzin przed badaniem.
Proste kroki do skorzystania z usług medycyny pracy w naszej placówce:
- Pierwszy krok – kontakt z naszą placówką ze skierowaniem od swojego pracodawcy. Kontakt może być bezpośredni, lub telefoniczny, a w niedalekiej przyszłości przez Internet (on line). Przy kontakcie bezpośrednim przekazujemy skierowanie od pracodawcy pracownikowi Rejestracji placówki i zdajemy się na jego prowadzenie, a przy kontakcie telefonicznym musimy bardzo dokładnie przedyktować informacje ze skierowania dotyczące stanowiska pracy, charakteru wykonywanej pracy oraz o ewentualnych czynników szkodliwych. Te informacje są bardzo ważne, ponieważ specyfika niektórych zawodów wymaga wykonania badań dodatkowych i konsultacji lekarskich, jeszcze przed wizytą u lekarza medycyny pracy!
- Drugi krok – pracownik rejestracji, wspólnie z zainteresowanym pracownikiem:
- określa zakres niezbędnych badań i konsultacji lekarskich (na podstawie skierowania od pracodawcy)
- planuje ich wykonania w możliwie najkrótszym czasie. Krok ten nie będzie potrzebny jeżeli badania dodatkowe i konsultacje nie będą potrzebne. W tym przypadku od razu przechodzimy do kroku Trzeciego – zaplanowanie wizyty u lekarza medycyny pracy.
- Trzeci krok – pracownik rejestracji, wspólnie z zainteresowanym pracownikiem planuje wizytę u lekarza medycyny pracy.
- Czwarty krok – wizyta u lekarza medycyny pracy, zakończona wydaniem Orzeczenia lekarskiego. Lekarz medycyny pracy na wizycie lekarskiej, na podstawie:
- wywiadu
- informacji ze skierowania od pracodawcy (stanowisko i charakter wykonywanej pracy, ewentualne czynniki szkodliwych w środowisku pracy),
- wyniku badania przedmiotowego,
- analizy ewentualnych badań dodatkowych i konsultacji lekarskich (o ile były potrzebne), wystawia Orzeczenie lekarskie:
- o braku przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku
- o istnieniu przeciwwskazań do pracy na danym stanowisku.
Badania dodatkowe i konsultacje specjalistyczne dla czynników szkodliwych występujących w środowisku pracy lub czynników związanych ze sposobem wykonywania pracy:
UWAGA!
Zakres wymaganych badań dodatkowych i konsultacji lekarzy specjalistów dla poszczególnych zawodów i czynników szkodliwych może różnić się nieco od proponowanych, ponieważ z jednej strony jest on ściśle powiązany ze stanowiskiem pracy i jego charakterem, ale może być modyfikowany przez wynik konsultacji lekarzy specjalistów i samego lekarza medycyny pracy.
Badanie wstępne | Badanie okresowe | |||
HAŁAS | otolaryngolog | audiometria | otolaryngolog | audiometria |
PROMIENIOWANIE JONIZUJĄCE | okulista | morfologia z rozmazem, płytki krwi | okulista | morfologia z rozmazem, płytki krwi, retikulocyty |
PROMIENIOWANIE PODCZERWONE | okulista | okulista | ||
PROMIENIOWANIE NADFIOLETOWE | okulista, dermatolog (od wskazań) | okulista, dermatolog (od wskazań) | ||
PROMIENIOWANIE WIDZIALNE(ŚWIATŁO) | okulista | okulista | ||
PROMIENIOWANIE LASEROWE | okulista | okulista | ||
WIBRACJE PRZEKAZYWANE NA CAŁE CIAŁO | neurolog | zdjęcia rtg kręgosłupa lędźwiowo-krzyżowego(od wskazań) | neurolog (od wskazań) | zdjęcia rtg kręgosłupa lędźwiowo-krzyżowego(od wskazań) |
WIBRACJE PRZEKAZYWANE NA KOŃCZYNY GÓRNE | zdjęcia rtg rąk i stawów łokciowych | zdjęcia rtg rąk i stawów łokciowych (od wskazań) | ||
POLE ELEKTROMAGNETYCZNE | neurolog, okulista | EKG, EEG (od wskazań) | neurolog, okulista | EKG, EEG (od wskazań) |
OBSŁUGA MONITORA EKRANOWEGO DO 4H DZIENNIE | okulista | okulista, dermatolog (od wskazań) | ||
OBSŁUGA MONITORA EKRANOWEGO POWYŻEJ 4H DZIENNIE | okulista | okulista, dermatolog (od wskazań) | ||
MIKROKLIMAT GORĄCY | EKG | EKG | ||
MIKROKLIMAT ZIMNY | dermatolog (od wskazań) | EKG (od wskazań) | dermatolog (od wskazań) | EKG (od wskazań) |
ZWIĘKSZONE LUB OBNIŻONE CIŚNIENIE ATMOSFERYCZNE | laryngolog, neurolog, stomatolog | EKG | laryngolog, neurolog, stomatolog | EKG |
OŚWIETLENIE NIEDOSTATECZNE | ||||
OŚWIETLENIE NADMIERNE |
Badanie wstępne | Badanie okresowe | |||
PYŁY NIEORGANICZNE ZAWIERAJĄCE POWYŻEJ 10% WOLNEJ KRZEMIONKI | zdjęcie rtg klatki piersiowej, spirometria | zdjęcie rtg klatki piersiowej, spirometria | ||
PYŁY NIEORGANICZNE ZAWIERAJĄCE PONIŻEJ 10% WOLNEJ KRZEMIONKI | zdjęcie rtg klatki piersiowej, spirometria | zdjęcie rtg klatki piersiowej, spirometria | ||
PYŁY KOPALŃ WĘGLA KAMIENNEGO | zdjęcie rtg klatki piersiowej, spirometria | zdjęcie rtg klatki piersiowej, spirometria | ||
PYŁY GRAFITU | zdjęcie rtg klatki piersiowej, spirometria | zdjęcie rtg klatki piersiowej, spirometria | ||
PYŁY NIEORGANICZNE ZAWIERAJĄCE WŁÓKNA AZBESTU | laryngolog (od wskazań) | zdjęcie rtg klatki piersiowej, spirometria | laryngolog (od wskazań) | zdjęcie rtg klatki piersiowej, spirometria, badanie gazów krwi w spoczynku i po wysiłku(w miarę możliwości) |
PYŁ TALKU ZAWIERAJĄCY WŁÓKNA AZBESTU | zdjęcie rtg klatki piersiowej, spirometria | zdjęcie rtg klatki piersiowej, spirometria | ||
PYŁ ZAWIERAJĄCY METALE TWARDE(NP. WOLFRAM, KOBALT | zdjęcie rtg klatki piersiowej, spirometria | dermatolog(od wskazań) | zdjęcie rtg klatki piersiowej, spirometria | |
PYŁ ZAWIERAJĄCY TWORZYWA SZTUCZNE, W TYM SZTUCZNE WŁÓKNA MINERALNE | zdjęcie rtg klatki piersiowej, spirometria |
laryngolog (od wskazań), dermatolog (od wskazań |
zdjęcie rtg klatki piersiowej, spirometria | |
PYŁ ORGANICZNY POCHODZENIA ROŚLINNEGO I ZWIERZĘCEGO | zdjęcie rtg klatki piersiowej, spirometria | laryngolog (od wskazań), dermatolog (od wskazań | spirometria, testy skórne(od wskazań) |
Badanie wstępne | Badanie okresowe | |||
ALDEHYDY, ACETON, AMONIAK | spirometria | spirometria | ||
TLENKI AZOTU | spirometria, zdjęcie rtg klatki piersiowej | spirometria, zdjęcie rtg klatki piersiowej | ||
BENZEN | neurolog (od wskazań) | morfologia krwi z rozmazem, płytki krwi | neurolog (od wskazań) | morfologia krwi z rozmazem, płytki krwi |
CHLOR, CHLOROWODÓR, TLENKI CHLORU | laryngolog (od wskazań) | spirometria | laryngolog (od wskazań) | spirometria |
CZTEROCHLOROETYLEN | neurolog | badanie czynności wątroby, EKG(od wskazań), EEG (od wskazań) | neurologiczne (od wskazań) | badanie czynności wątroby, EKG(od wskazań), EEG(od wskazań) |
FENOL I POLIFENOLE | badania czynności wątroby, badanie ogólne moczu, stężenie kreatyniny w surowicy | badania czynności wątroby, badanie ogólne moczu, stężenie kreatyniny w surowicy | ||
MANGAN I JEGO ZWIĄZKI | neurolog | badanie ogólne moczu, badania czynności wątroby | neurolog | badanie ogólne moczu, badania czynności wątroby |
OŁÓW I JEGO ZWIĄZKI | morfologia krwi, badanie ogólne moczu, stężenie kreatyniny w surowicy | neurolog (od wskazań) | morfologia krwi, badanie ogólne moczu, stężenie kreatyniny w surowicy, Stężenie: ołowiu we krwi oraz co najmniej jednego z następujących: cynkoprotoporfiryny w erytrocytach lub kwasu deltaaminolewulinowego w moczu | |
RTĘĆ METALICZNA I JEJ ZWIĄZKI NIEORGANICZNE | badanie ogólne moczu, stężenie kreatyniny w surowicy | psycholog(od wskazań) | badanie ogólne moczu, stężenie kreatyniny w surowicy, EEG(od wskazań) | |
RTĘĆ METALICZNA I JEJ ZWIĄZKI ORGANICZNE | neurolog | badanie ogólne moczu, stężenie kreatyniny w surowicy, badania czynności wątroby | neurolog (od wskazań), okulista (od wskazań), psycholog (od wskzań) | badanie ogólne moczu, stężenie kreatyniny w surowicy, badania czynności wątroby, EEG (od wskazań), badanie pola widzenia (od wskazań) |
SIARKOWODÓR | spirometria, zdjęcie rtg klatki piersiowej | okulista(od wskazań) | spirometria, zdjęcie rtg klatki piersiowej(od wskazań) | |
SIERKI TLENKI | spirometria, zdjęcie rtg klatki piersiowej | spirometria, zdjęcie rtg klatki piersiowej(od wskazań) | ||
WĘGLA TLENEK | EKG | neurolog (od wskazań) | EKG | |
WĘGLOWODORÓW AROMATYCZNYCH ZWIĄZKI NITROWE | morfologia krwi z rozmazem, badania czynności wątroby | morfologia krwi z rozmazem, badania czynności wątroby, badanie zawartości methemoglobiny we krwi(od wskazań) | ||
WĘGLOWODORÓW AROMATYCZNYCH ZWIĄZKI AMINOWE | morfologia krwi z rozmazem, badanie ogólne moczu, badania czynności wątroby | morfologia krwi z rozmazem, badanie ogólne moczu, badania czynności wątroby | ||
ŻYWICE EPOKSYDOWE | spirometria | dermatolog(od wskazań) | spirometria |
Badanie wstępne | Badanie okresowe | |||
HBV | bilirubina; ALAT w surowicy, inne(od wskazań) | bilirubina; ALAT w surowicy, inne(od wskazań) | ||
HCV | bilirubina; ALAT w surowicy, inne(od wskazań) | bilirubina; ALAT w surowicy, inne(od wskazań) | ||
HIV | w zależności od wskazań | w zależności od wskazań | ||
PROMIENIOWCE TERMOFILNE, GRZYBY PLEŚNIOWE I INNE PLEŚNIOWCE O DZIAŁANIU UCZULAJĄCYM | spirometria, zdjęcie rtg klatki piersiowej | spirometria, zdjęcie rtg klatki piersiowej(od wskazań) |
Badanie wstępne | Badanie okresowe | |||
PRACA NA WYSOKOŚCI DO 3M | neurolog(od wskazań), okulista(od wskazań), laryngolog(od wskazań) | w zależności od wskazań | neurolog(od wskazań), okulista(od wskazań), laryngolog(od wskazań) | w zależności od wskazań |
PRACA NA WYSOKOŚCI POWYŻEJ 3M | neurolog, okulista, laryngolog | w zależności od wskazań | neurolog, okulista, laryngolog | w zależności od wskazań |
Badanie wstępne | Badanie okresowe | |||
KIEROWCA POJAZDU SAMOCHODOWEGO KAT. B | ||||
KIEROWCA POJAZDU SAMOCHODOWEGO KAT. C,D | ||||
OBSŁUGA WÓZKA WIDŁOWEGO |
Badanie wstępne | Badanie okresowe | |||
ZAGROŻENIA WYNIKAJĄCE ZE STAŁEGO DUŻEGO DOPŁYWU INFORMACJI I GOTOWOŚCI DO ODPOWIEDZI | poziom cholesterolu, EKG | poziom cholesterolu, EKG | ||
ZAGROŻENIA WYNIKAJĄCE Z PRACY NA STANOWISKACH DECYZYJNYCH I ZWIĄZANYCH Z ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ | poziom cholesterolu, EKG | poziom cholesterolu, EKG | ||
ZAGROŻENIA WYNIKAJĄCE Z NARAŻANIA ŻYCIA | poziom cholesterolu, EKG | poziom cholesterolu, EKG | ||
PRACE WYMAGAJĄCE PEŁNEJ SPRAWNOŚCI PSYCHORUCHOWEJ | okulista, neurolog | testy sprawności psychoruchowej | okulista(od wskazań), neurolog(od wskazań) | testy sprawności psychoruchowej(od wskazań) |
PRACA FIZYCZNA Z WYDATKIEM ENERGETYCZNYM: KOBIETA POWYŻEJ 1000KCAL/8h, MĘŻCZYZNA POWYŻEJ 1500/8h | EKG, spirometria(od wskazań), próba wysiłkowa(od wskazań, zalecane) | EKG, spirometria(od wskazań), próba wysiłkowa(od wskazań, zalecane) | ||
PRACA W WYMUSZONEJ POZYCJI CIAŁA | w zależności od wskazań | neurolog(od wskazań), ortopeda(od wskazań) | w zależności od wskazań | |
PRACA WYMAGAJĄCA RUCHÓW MONOTYPOWYCH KOŃCZY | w zależności od wskazań | w zależności od wskazań | ||
PRACA WYMAGAJĄCA STAŁEGO I DŁUGOTRWAŁEGO WYSIŁKU GŁOSOWEGO | laryngolog | w zależności od wskazań | laryngolog | w zależności od wskazań |
PRACA ZMIANOWA NOCNA |